نوار عصب و عضله در میوپاتی

نوار عصب و عضله در میوپاتی | تست نوار عصب و عضله یا ای ام جی (EMG) یک بررسی تشخیصی برای پی بردن به عملکرد و سلامت عضلات و عصب ها می باشد. به کمک دستگاه نوار عصب و عضله می توانیم سیگنال های الکتریکی سلول های عضلانی و عصبی را به تصاویر، صدا، نمودار، و اعداد تبدیل کنیم تا به تشخیص علت ضعف، درد یا اختلال حسی-حرکتی کمک کنیم.

دکتر متخصص طب فیزیکی توانبخشی و الکترودیاگنوز با انجام تست نوار عصب وعضله که به آن الکترومیوگرافی هم گفته می شود می تواند بیماری میوپاتی و اختلال عملکرد عضلات در این بیماری را بررسی نماید.

میوپاتی ها گروه وسیعی از بیماریهای نادر هستند که عضلات بدن را درگیر می کنند و در میوپاتی ماهیچه‌ها کارآیی طبیعی و معمول خود را از دست می‌دهند.

میوپاتی (بیماری عضله) زمانی اتفاق می افتد که به علل ژنتیکی و ارثی، دارویی یا اختلال سیستم ایمنی (حمله اشتباه سیستم ایمنی بدن به عضله)، ماهیچه ها دچار تخریب شده و تحلیل یا کوچک شدن عضلات رخ می دهد.

میوپاتی رشته های عضلانی بدن را تخریب و می تواند در قدرت انقباض عضلات، هماهنگی بین عضلات، راه رفتن و حفظ تعادل اختلال ایجاد کند. میوپاتی ممکن است ژنتیکی (ارثی) یا اکتسابی باشد و بسته به نوع آن می تواند از دوران کودکی بروز نماید و یا در طول زندگی علائم آن شروع شود.

یک ماهیچه‌ از پروتئین‌ها و سایر اجزای ساختاری تشکیل شده است که به صورت هماهنگ برای انقباض عضله و بدنبال آن تولید قدرت عضلانی فعالیت می کنند. زمانی‌ که یکی از این اجزاء دچار نقص گردد ممکن است منجر به میوپاتی شود.

میوپاتی برخلاف سایر بیماری‌های عضلانی-اسکلتی، شایع نیست و هر ضعف عضلانی لزوما میوپاتی نمی باشد. بیماری‌های عضلانی علل مختلف و زیادی دارند و به تبع آن بیماری میوپاتی نیز اشکال مختلفی خواهد داشت. مهم تشخیص صحیح وجود یا عدم وجود میوپاتی می باشد.

نوار عصب و عضله شامل دو قسمت است؛ در قسمت اول تحریک الکتریکی مختصر روی عصبهای محیطی مختلف جهت ثبت موج فیبرهای حسی و حرکتی با الکترود سطحی انجام می دهیم (این قسمت بنام NCV یا NCS نیز شناحته می شود). در قسمت دوم از سوزن یکبارمصرف بسیار کوچکی با الکترود (حسگر) مخصوص در نوک آن، برای بررسی چند عضله شما استفاده می شود (این قسمت بنام EMG نیز شناحته می شود).

برخی اوقات از اسامی مترادف دیگری به جای نوارعصب وعضله ممکن است استفاده شود (الکترومیوگرافی، نوارعصب، ای ام جی، ای ام جی و ان سی وی، نوار دست، نوار پا) که همگی مفهوم مشابهی دارند.

انجام نوارعصب وعضله، کاری تخصصی است و توسط پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و الکترودیاگنوز انجام می شود. ممکن است برای آماده سازی اولیه بیمار، یک کارشناس تحت نظر پزشک، اقدامات اولیه را انجام دهد.

پزشک انجام دهنده نوار عصب وعضله باید از دانش و مهارت کافی برخوردار باشد و ازآناتومی دقیق محل عضلات و عصبهای محیطی آگاهی داشته باشد. عدم آگاهی کافی از محل دقیق اعصاب و عضلات و عروق خونی، میتواند منجر به آسیب به عروق و یا اعصاب شود.

 

بیمار مشکوک به میوپاتی که برای انجام نوارعصب وعضله مراجعه می نماید، نیاز به آمادگی خاصی ندارد. ولی بهتر است بیمار ناشتا نباشد و از لباس آزاد و راحت استفاده نماید. لباس به نحوی باشد که آستین لباس به راحتی تا حدود شانه بالا رود. شلوار نیز میبایست براحتی تا بالای زانو بالا برود.

سطح پوست محل مورد بررسی باید از چربی و عرق پاک باشد، پس بهتر است بیمار قبل از مراجعه، استحمام کرده باشد. برای نوار عصب و عضله پاها، حتما پاها از قبل شسته شده و جوراب تمیز استفاده شود.

کلیه سوابق پزشکی از قبیل عکس، آزمایش خونی، ام آر آی، و نوار عصب قبلی همراه آورده شود.

بهتر است زیورآلاتی مثل النگو درآورده شود ولی برخلاف ام آر آی، فلزات منعی برای انجام نوار عصب و عضله نیستند.

ممکن است بیمار مشکوک به میوپاتی از انجام نوار عصب و عضله ترس غیرطبیعی داشته باشد و یا این سوال برایش پیش بیاد که آیا نوار عصب و عضله دردناک است؟ برای انجام نوارعصب از جریان الکتریکی با شدت کم و برای نوارعضله از سوزنهای یکبار مصرف نازک استفاده میشود که هر دوی این موارد با اندک ناراحتی همراه است.

از آنجا که درک درد، یک احساس شخصی است، ناراحتی ناشی از تست عصب وعضله از فردی به فرد دیگر متفاوت است ولی اکثر بیماران، درد ناشی از تست عصب وعضله را ملایم و قابل تحمل عنوان میکنند که البته این امر به مهارت پزشک انجام دهنده و همکاری بیمار هم مربوط می شود.

مدت زمان لازم برای انجام تست نوارعصب وعضله میوپاتی متغیر بوده، بستگی به نوع و پیچیدگی بیماری و مهارت پزشک انجام دهنده دارد و از یک ربع تا یک ساعت ممکن است طول بکشد.

 بلافاصله بعد از انجام نوار عصب و عضله فرد می تواند به فعالیتهای عادی خود برگشته و نیاز به استراحت خاصی نیست.

بیمار مبتلا به میوپاتی ممکن است برخی از علائم زیر را داشته باشد:

• ضعف عضلانی
• خستگی زودهنگام
• گرفتگی عضلات
• درد ماهیچه
• کوچک شدن عضلات بدن
• مشکل در برخاستن از زمین
• مشکل در راه رفتن و بالا رفتن از پله
• ضعف دستها هنگام شستن سر یا شانه زدن موها
• خم شدن غیر طبیعی به سمت عقب هنگام راه رفتن
• بثورات پوستی در میوپاتی های التهابی
• شکل خاص برخی نواحی بدن مثل صورت در برخی میوپاتی های ارثی
• احتمال همراهی با اختلالات قلبی یا چشمی یا ستون فقرات
• مشکل در باز کردن دست موقع گرفتن دستگیره در یا پس از دست دادن با دیگران

 دلایل میوپاتی

با اینکه میوپاتی می تواند ژنتیکی یا اکتسابی باشد، اما گاهی اوقات دلیل آن ناشناخته است. برخی از دلایل میوپاتی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ژنتیک یا ارثی (دیستروفی عضلانی دوشن و بکر، فرم مادرزادی، میوتونیک، میتوکندریال، متابولیک، و…)
• التهابی (درماتومیوزیت، پلی میوزیت)
• ثانویه به بیماری هورمونی (تیروئید، غده فوق کلیه، هورمون رشد، دیابت و…)
• عفونت ها
• ثانویه به مصرف برخی داروها و توکسین ها

جهت تشخیص میوپاتی، پزشک قبل از شروع نوار عصب و عضله، معاینات خاص از جمله اندازه‌گیری قدرت عضله برای پی بردن به وجود و شدت ضعف عضلانی انجام می‌دهد. همچنین معاینه جهت بررسی ناهنجاری ستون فقرات و کوتاهی تاندون ها و وضعیت مفاصل بدن نیز ممکن است انجام پذیرد.

ممکن است قبل یا بعد انجام تست نوار عصب و عضله (ای ام جیEMG ) توسط متخصص طب فیزیکی و الکترودیاگنوز، برخی آزمایشات تکمیلی مثل آزمایش خون و یا نمونه‌برداری کوچکی از بافت عضله جهت بررسی زیر میکروسکوپ درخواست شود.

همچنین ممکن است جهت بررسی بیماریهای مشابه و با توجه به شک بالینی و یافته های نوار عصب و عضله، روشهای تصویربرداری (مثل ام آر آی) برای بیمار درخواست شوند.

نوار عصب و عضله در میوپاتی