درد دنبالچه و درمان آن

درد دنبالچه و درمان آن | درد دنبالچه (کوکسیدینی) عبارتی است که برای درد استخوان دنبالچه استفاده می‌شود. استخوان دنبالچه (کوکسیکس) یک استخوان کوچک مثلثی شکل و متشکل از ۳ تا ۵ مهره است که اغلب در زمان تولد به هم جوش خورده‌اند.

این نام برگرفته از یک کلمه یونانی به معنی «(پرنده) کوکو» است، زیرا این استخوان شبیه منقار این پرنده می‌باشد. دنبالچه به وسیله تعدادی رباط نیرومند که مفصل دنبالچه را پشتیبانی می‌کند، به انتهای ستون مهره‌ها (ساکروم) متصل است.

درد دنبالچه اکثرا به دلیل التهاب مفصل بین استخوان دنبالچه و استخوان بالای آن (ساکروم) می باشد. معمولا این درد و التهاب بدنبال ضربه (مثل افتادن به پشت روی دنبالچه) یا فشار به این استخوان (مثل زایمان) اتفاق می افتد.

درد دنبالچه می‌تواند در تمام سنین رخ داده و زنان حدود پنج برابر بیشتر از مردان به آن دچار می‌شوند.

عضلات کف لگن و ناحیه باسن ارتباط نزدیکی با استخوان دنبالچه دارند. عضلات کف لگن از یک طرف به استخوان لگن متصل بوده، کف لگن (بین پاها) را پوشش داده و از پشت به انتهای ستون مهره‌ها و دنبالچه متصل هستند.

این عضلات به عنوان پشتیبان و تکیه‌گاه اندام‌های داخل لگن عمل کرده و به کنترل اختیار ادرار و مدفوع کمک می‌کنند. توجه به این عضلات در برنامه درمانی و توانبخشی این بیماری مهم می باشد.
درد دنبالچه و درمان آن

علائم و نشانه ها

درد دنبالچه از یک احساس ناخوشایند و ناراحتی‌ خفیف هنگام نشستن تا دردهای حاد و شدید متفاوت است. درد می تواند به ناحیه کف لگن، باسن، ران و مقعد کشیده شود. درد می تواند عمقی و مبهم یا تیز و تیرکشنده باشد. درد موقع فشار مستقیم روی دنبالچه افزایش می یابد.

عموماً، درد استخوان دنبالچه با انجام حرکات زیر شدت می‌یابد:

• نشستن، خصوصاً روی یک سطح سخت و سفت
• نشستن به مدت طولانی و با یک وضعیت بدنی بد (پوسچر نامناسب)
• بلند شدن از حالت نشسته
• ایستادن به مدت طولانی
• بالا رفتن از پله‌ها
• خم شدن
• بلند کردن اجسام
• دفع مدفوع

علت ‌ها و دلایل درد دنبالچه

دلایل بروز درد دنبالچه عبارتند از:

ضربه و افتادن روی دنبالچه بدنبال حوادثی مثل سر خوردن و افتادن روی باسن

نیمه دررفتگی و شکستگی دنبالچه که اکثرا بدنبال حادثه یا آسیب شدید روی می دهد.

نشستن روی سطوح سفت یا ناهموار

نشستن به مدت طولانی با یک وضعیت نامناسب بدنی مثل حالت لم دادن روی صندلی سفت که فشار روی دنبالچه منتقل می شود.

چاقی

برخلاف تصور عمومی، چاقی بعلت چرخش لگن حین نشستن موجب فشار بیشتر روی استخوان دنبالچه می شود.

زایمان

ممکن است که در هنگام زایمان (بخصوص نوزاد درشت) دنبالچه آسیب ببیند و یا جابجا شود.

جهش‌های رشدی

کاهش وزن شدید که موجب تحلیل ناگهانی بافتهای اطراف دنبالچه می شود.

مشکلات ستون فقرات

مثل سابقه عمل جراحی نخاعی، اختلالات مادرزادی تشکیل استخوانهای ستون فقرات، عفونت، تومورهای استخوانی.

شروع خودبه‌خود درد بدون هرگونه دلیل شناخته شده

تشخیص

تشخیص بر اساس معاینه و شرح حال دقیق می باشد. معاینه و بررسی دنبالچه از نظر احتمال ابتلا به مشکلات و بیماری‌های دیگر مثل عفونت یا توده، انجام خواهد شد.

لمس دنبالچه برای بررسی وجود حساسیت به لمس و مشاهده آن از نظر قرمزی، تورم موضعی یا ترشحات چرکی ضروری است.

با استفاده از تصاویر رادیوگرافی می‌توان احتمال وجود جابجایی، شکستگی یا تومور در ناحیه استخوان دنبالچه را بررسی کرد. ممکن است نتایج تصاویر رادیوگرافی نرمال باشد که رد کننده التهاب ناحیه دنبالچه نیست.

در برخی موارد خاص بسته به معاینه و یافته های عکس ساده، ممکن است پزشک شما درخواست انجام تصویربرداری تکمیلی مثل ام آر آی کنند.
درد دنبالچه و درمان آن

روش های درمانی درد دنبالچه

تغییر در فعالیت های روزمره

تا حد ممکن از فشار بر روی ناحیه دنبالچه پرهیز کنید. از نشستن طولانی و بخصوص نشستن بر روی صندلی های سفت (مثل صندلی برخی وسایل نقلیه عمومی) اجتناب نمایید.

بالش مخصوص درد دنبالچه

استفاده از یک بالش مخصوص برای جلوگیری از فشار آمدن به دنبالچه در هنگام نشستن بسیار کمک کننده است.

سابقاً بالش‌های حلقه‌ای شکل (تیوب مانند) برای درد دنبالچه تجویز می شد که با وجود کاهش فشار روی دنبالچه، متاسفانه موجب فشار به عضلات ناحیه باسن و دردهای عضلات آن ناحیه می شود.

در اصل بالش‌های حلقه‌ای شکل (دونات) با برطرف کردن یک مشکل، درد و مشکل دیگری را ممکن است ایجاد کنند. بالشی که برای درد دنبالچه از نظر علمی مناسب تر است، مطابق تصویر (بالش وج) یا بالش مخصوص دنبالچه می باشد.

این بالشها‌ به صورت تقریبا U شکل می باشند که ناحیه دنبالچه روی قسمت خالی بالش قرار گرفته تا دنبالچه با چیزی در تماس نباشد.
درد دنبالچه و درمان آن

سرما و گرمای موضعی

در 24 تا 48 ساعت اول پس از ضربه یا شروع درد می توانید از کیسه یخ بر روی موضع دردناک استفاده کنید. پس از این مدت بهتر است از گرمای موضعی مثل کیسه آب گرم استفاده شود.

داروها

برای آنکه التهاب دنبالچه و ثانویه به آن، دردتان کاهش یابد از داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی که برایتان تجویز خواهد شد استفاده کنید.

اگر بیماری‌های کلیوی یا سابقه خونریزی معده یا روده دارید، و یا داروهای رقیق کننده خون (مثل وارفارین) مصرف می‌کنید، قبل از استفاده از این داروها حتما با پزشکتان مشورت کنید.

ممکن است داروهای مسکن یا ضد درد قوی برای دوره کوتاهی تجویز ‌شود. پمادهای موضعی نیز می تواند جهت کاهش درد و التهاب استفاده شوند.

در صورتی که یبوست یا دفع مدفوع باعث افزایش درد شود، به بیمار توصیه می کنیم از داروهای نرم کننده‌های مدفوع استفاده کند و مصرف آب و فیبر را افزایش دهد.
درد دنبالچه و درمان آن

جا اندازی دنبالچه (مانیپولاسیون دنبالچه)

در صورتی که از شروع درد یا ضربه و نیمه دررفتگی دنبالچه کمتر از یک ماه گذشته باشد این درمان موثرتر است. این روش برای افرادی با دنبالچه ثابت (جوش خورده) تأثیر چندانی ندارد.

مانیپولاسیون دنبالچه یک روش علمی است‌که صرفا توسط برخی از متخصصین طب فیزیکی انجام می‌شود و تحت عنوان جا اندازی دنبالچه معروف است و عمده بیماران مبتلا به درد دنبالچه را از عمل خطرناک دنبالچه بی‌نیاز می‌کند.

فیزیوتراپی

در فیزیوتراپی بیشتر از مدالیته‌های موضعی و ورزشها کمک گرفت می شود که ممکن است موجب کاهش درد و ناراحتی بیمار شوند.

تزریق دنبالچه

تزریق کورتیکواستروئید به تنهایی یا به همراه یک بی‌حسی موضعی، در نزدیکی یا داخل مفصل بین ساکروم و استخوان دنبالچه از درمانهای موثر و اصلی جهت درد ناشی از التهاب دنبالچه است.

این تزریق ممکن تا سه بار نیاز به تکرار داشته باشد. پس از تزریق نباید روی دنبالچه فشار وارد شود. این تزریق ها با یا بدون سونوگرافی قابل انجام هستند.

همچنین در صورت عدم بهبودی با تزریق کورتیکواستروئید، می توانیم از روش های تزریق پرولوتراپی یا پی آر پی برای تقویت رباط‌های اطراف استخوان و مفصل دنبالچه استفاده کنیم. این روشها باعث افزایش استحکام این رباط‌ها و مفصل دنبالچه و در نتیجه کاهش التهاب می‌شوند.
درد دنبالچه و درمان آن

مداخلات تزریقی پیشرفته

بلوک گانگلیون ایمپار در برخی موارد خاص درد دنبالچه مزمن که به سایر درمانها (حتی سایر انواع تزریقها) پاسخ نداده، توصیه می شود.

گانگلیون ایمپار جزء سیستم عصبی اتونوم بدن است که شاخه های متعدد عصبی به ناحیه لگن و نشیمنگاه دارد و بلوک یا تزریق آن در دردهای دنبالچه می تواند باعث تسکین درد ‌شود.

این مداخله پیشرفته را حتما تحت هدایت فلوروسکوپی انجام خواهیم داد و برای خانم های باردار در طول دوران حاملگی بعلت اشعه فلوروسکوپی قابل انجام نیست.
همچنین متد جدید دیگری بنام رادیوفرکوئنسی گانگلیون ایمپار جهت افزایش طول اثر بلوک ایمپار (در مواردی از درد راجعه دنبالچه که به سایر درمان‌ها جواب نمی‌دهد) وجود دارد.

افرادی که با تزریق بی‌حس کننده‌های موضعی دردشان موقتاً تسکین می‌یابد، معمولاً با این روش تسکین طولانی تری خواهند داشت. اکثریت این عملها در صورت نیاز تکرار می شوند.
درد دنبالچه و درمان آن

جراحی

برای درمان درد دنبالچه به ندرت از جراحی استفاده می‌شود، و این گزینه تنها زمانی توصیه می‌شود که سایر درمان‌ها بطور کامل تحت نظر پزشک انجام شده و جواب ندهند. جراحی دنبالچه به دو شکل انجام می‌شود، که یکی کوکسیژکتومی است که در آن دنبالچه به طور کامل برداشته می‌شود، و دیگری کوکسیژکتومی جزئی یا محدود است که در آن بخشی از دنبالچه برداشته می‌شود.

درد دنبالچه و درمان آن

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]