درد سیاتیک و درمان آن

درد سیاتیک و درمان آن | سیاتیک به درد ناشی از تحریک عصب سیاتیک گفته می شود. هر عاملی که این عصب را تحریک کند می تواند باعث درد یا گرفتگی سیاتیک شود.

سیاتیک معمولاً در اثر فشرده شدن و آسیب یا التهاب ریشه عصب در ستون فقرات ایجاد می شود. غالباً اصطلاح درد سیاتیک با درد موضعی کمر اشتباه گرفته می شود.

درد سیاتیک فقط به کمر محدود نمی شود، بلکه در طول مسیر عصب سیاتیک از کمر تا باسن، پشت ران، ساق پا و حتی گاهی تا انگشتان پا ادامه پیدا می کند.

عصب سیاتیک طولانی ترین و وسیع ترین عصب بدن انسان است. این عصب از قسمت تحتانی کمر و از باسن شروع می شود و زیر زانو به دو شاخه اصلی تقسیم می شود.درد سیاتیک و درمان آن

این عصب عضلات متعددی در پاها را کنترل می کند. همچنین حس نواحی بزرگی از پاها را تامین می نماید. سیاتیک یک بیماری نیست، بلکه نشانه ای از مشکل پزشکی مربوط به عصب سیاتیک یا درد در محدوده این عصب است.

برخی از محققان تخمین می زنند که تا ۴۰ درصد از افراد حداقل یک بار در زندگی خود درد سیاتیک را تجربه می کنند.

علائم سیاتیک

علائم اصلی شامل درد و احساس تیرکشیدگی در امتداد عصب سیاتیک است. این درد در قسمت پایین کمر، باسن و پشت هر یک از پاها ممکن است ایجاد شود.درد سیاتیک و درمان آن

علائم شایع سیاتیک شامل موارد زیر است:

• درد شدید و تیر کشنده از کمر و باسن تا پشت پا در امتداد عصب سیاتیک
• احساس سوزن سوزن شدن، خواب رفتگی یا گرما و سرمای غیرعادی در پا و انگشتان پا
• دردی که ممکن است با نشستن برای مدت طولانی یا برداشتن اجسام سنگین تشدید شود.

علل درد سیاتیک

درد سیاتیک یک علامت شایع است که نشان دهنده وجود مشکل پزشکی مبنی بر التهاب یا فشار روی عصب می باشد و آن عامل باید تشخیص و درمان شود.

اکثریت موارد سیاتیک، ناشی از فتق (بیرون زدگی یا پارگی) دیسک کمری است.

دیسک های بین مهره ای به عنوان بالشتک بین مهره ها عمل می کنند و باعث می شوند ستون فقرات انعطاف پذیر بوده و قابلیت حرکت داشته باشد.

فتق دیسک هنگامی اتفاق می افتد که مرکز ژلاتینی دیسک از ناحیه ضعیف و پاره شده دیواره بیرونی دیسک به سمت خارج جابجا یا به اصطلاح فتق (بیرون زده) شود.درد سیاتیک و درمان آن

لیست علل سیاتیک شامل موارد زیر است:

• دیسک کمری (فتق یا بیرون زدگی یا پارگی دیسک)
• تنگی کانال نخاع کمر
• سرخوردگی مهره کمری
• فشار روی عصب در عمق عضلات باسن به نام سندرم پیریفورمیس
• توده ها و تومورهای ستون فقرات با فشار روی ریشه عصب سیاتیک
• ضربه و آسیب مستقیم به ستون فقرات کمری
• عفونت ستون فقرات
• سندرم دم اسبی که یک بیماری نادر اما جدی است که بر روی اعصاب در قسمت تحتانی نخاع آسیب شدید می گذارد و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
• در برخی از موارد سیاتیک، دلیل مشخصی یافت نمی شود.

تشخیص سیاتیک

وقتی اولین بار درد سیاتیک را تجربه کردید، با پزشک خود مشورت کنید. دردهای سیاتیک بر خلاف دردهای گرفتگی عضلات کمر، بهتر است سریعتر معاینه و درمان شوند تا از عوارض و عواقب آن پیشگیری شود.

معمولا پزشک تاریخچه بیماری شما را بررسی می کند و معاینه فیزیکی کامل برای افتراق علت و منشاء درد و تستهایی جهت بررسی رفلکسها، ضعف عضلانی یا اختلال حسی انجام می دهد.درد سیاتیک و درمان آن

ممکن است یک یا چند مورد از مطالعات تصویربرداری زیر را دستور دهیم:
اشعه ایکس، ام آر آی (MRI)، نوار عصب و عضله (EMG)، سی تی اسکن، میلوگرام.

درمان درد سیاتیک چیست؟

روش‌های متنوع غیرجراحی و در برخی موارد نادر، جراحی برای درمان سیاتیک وجود دارد.

درمانهای غیر جراحی اولین قدم برای بهبودی است و می تواند شامل دارو، استراحت، توانبخشی، فیزیوتراپی، تمرینات ورزشی در منزل، آب درمانی، تزریق استروئید اپیدورال (ESI)، و سایر انواع تزریقها و مداخلات پیشرفته ستون فقرات و جراحی بسته باشد.
رایج‌ترین روش‌های درمان عبارت‌اند از:

استراحت

استراحت و مراقبت از خود در تمامی موارد سیاتیک لازم است. استراحت نسبی و عدم انجام کارهایی که فشار داخل دیسک کمر را افزایش می دهد به مدت چند روز تا چند هفته توصیه می گردد.

محدود کردن فعالیت و رعایت توصیه های پزشکی به بهبود شما کمک می کند.

دراز کشیدن به پهلوی راست یا چپ و خم کردن زانوها به سمت شکم با یک بالش کوچک بین دو زانو و یا دراز کشیدن به پشت و خم کردن زانوها (بالش زیر زانوها) بهترین وضعیت هنگام خواب می باشد.درد سیاتیک و درمان آن

داروها

استامینوفن، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، استروئیدهای خوراکی یا تزریقی، شل کننده‌های عضلانی، داروهای مخصوص درد نروپاتیک (ناشی از فشار روی عصب)، برخی ویتامینهای خاص، داروهای مخدر خفیف، و برخی ضد افسردگی‌ها رایج‌ترین داروهایی هستند که تجویز می‌شوند.

کمربند طبی و بریس

بسته به نظر پزشک معالج، بین چند روز تا یکماه استفاده از کمر بند طبی چهارفنره برای فتق دیسک کمر یا سرخوردگی مهره لازم است. پس از ماه اول ممکن است بستن کمربند در حین کار توصیه شود که نیاز به رعایت آن می باشد.درد سیاتیک و درمان آن

گرما

گرما جزء موارد موثری است که می توانید بر روی ناحیه کمر و در مسیر عصب سیاتیک به شکل کیسه آب گرم یا تشک برقی استفاده کنید. این کار به افزایش جریان خون در منطقه و کاهش اسپاسم عضلات آن ناحیه کمک خواهد کرد.

توانبخشی، ورزش و حرکات کششی

در روزهای اول شروع درد سیاتیک (درد حاد) توصیه به ورزش نمی شود. پس از سپری شدن دوره حاد اولیه، که چند روز تا چند هفته اول را شامل می شود، ورزشهای اختصاصی کمر را می توان شروع کرد.

ورزشها جهت تقویت عضلات طرفین ستون فقرات و عضلات شکمی می باشند. همچنین حرکات کششی جهت حفظ دامنه حرکتی و برطرف نمودن کوتاهی عضلات و تاندونها به شما آموزش داده می شوند.

ورزشهای اختصاصی با توجه به مشکل شما تجویز می شوند و جهت افزایش ماندگاری تاثیر سایر درمانها (مثل دارو یا تزریق) و پیشگیری از عود سیاتیک بسیار مهم می باشند. بهتر است ورزشها پس از گرمای موضعی مثل کیسه آب گرم (بمدت 15-20 دقیقه) انجام شوند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یکی از روش‌های درمانی است که توسط پزشک تجویز می شود. باید توجه شود که در این شیوه نیز آموزش ورزشها و حرکات کششی و گرمای موضعی بیشترین اهمیت را دارد.درد سیاتیک و درمان آن

آب درمانی

آب درمانی پس از سپری شدن دوره درد حاد می تواند برای تقویت عضلات موثر باشد ولی در حین درد شدید توصیه نمی گردد.

طب سوزنی

طب سوزنی می تواند موجب کاهش اسپاسم عضلانی، ریلکس شدن عضلات مسیر سیاتیک و کاهش درد شود.

ماساژ

ماساژ ملایم عضلات کمری می تواند موجب افزایش گردش خون، ریلکس شدن عضلات و آزاد شدن اندورفین (ضد درد طبیعی بدن) شود.

تزریق کورتیکواستروئید

تزریق کورتیکواستروئید به تنهایی یا به همراه یک بی‌حسی موضعی در عمق عضله پیریفورمیس که روی عصب سیاتیک فشار آورده، از درمانهای موثر سیاتیک بعلت این سندرم می باشد.

مداخلات پیشرفته برای درد سیاتیک از جمله بلوک کردن ریشه عصب، لیزر دیسک و…

این عملها تحت فلوروسکوپی با اشعه ایکس انجام می شوند و اکثرا شامل تزریق کورتیکواستروئیدها و یک ماده بی حس کننده در فضای اپیدورال ستون فقرات هستند.

این داروها برای کاهش تورم و التهاب اعصاب در کنار ناحیه دردناک تحت فشار ریشه عصب استفاده می شوند. این تزریقها در تسکین سیاتیک و درد تیر کشنده به پشت پا مفید خواهند بود.

مشهورترین و شایعترین این تزریقها، تزریق اپیدورال است. بسیاری از بیماران طی چند هفته پس از تزریق اپیدورال متوجه بهبود درد و علائم خود می شوند. برای رسیدن به اثر کامل ممکن است تزریقات تکرار شوند.

مدت زمان باقیماندن اثرات بهبودی درد سیاتیک وابسته به رعایت توصیه ها در زندگی روزمره است و ممکن است بهبودی ماهها یا سالها ادامه داشته باشد.درد سیاتیک و درمان آن

در کل انواع مختلفی از این تزریقهای اختصاصی وجود دارد که به نام تزریق اپیدورال، تزریق داخل دیسک و گاهی بنام جراحی بسته و …. نامیده می شوند.

ممکن است داروهای متفاوت و یا ابزارهای متفاوتی (لیزر، اوزون، پی آر پی و …) استفاده شوند. این تزریقها در صورتی موثرتر خواهند بود که دقیقاً دارو را به نقطه مناسب در فضای ستون فقرات برسانند. رعایت توصیه ها و ورزشهای پس از تزریق ضروری می باشند.

جراحی

در برخی از انواع شدید سیاتیک که به درمانهای ذکر شده پاسخ نمی دهد و یا در شرایط خاصی که پزشک با معاینه و روشهای تصویر برداری تشخیص می دهد، ممکن است جراحی لازم باشد.

از جمله در مواردی که اختلال کنترل ادرار و مدفوع بعلت فشار دیسک روی نخاع رخ دهد، جراحی ضروری می باشد.درد سیاتیک و درمان آن

آنچه باید درباره پیشگیری از سیاتیک بدانید!
عوامل خطر اصلی برای درد عصب سیاتیک:

شغل

مشاغلی که نیاز به بلند کردن بارهای سنگین یا ایستادن و نشستن برای مدت طولانی دارند.

سبک زندگی بی تحرک

افرادی که به مدت طولانی می نشینند و از نظر جسمی نیز غیرفعال هستند و ورزش نمی کنند، در مقایسه با افراد فعال به احتمال زیادتری دچار سیاتیک می شوند.

بارداری

دردی مانند سیاتیک می تواند در دوران بارداری مشکل ایجاد کند. حدود ۵۰ تا ۸۰ درصد از خانم ها در دوران بارداری دچار کمردرد هستند که اکثرا بعد زایمان بهبود می یابد.

هورمونهای تولید شده در دوران بارداری باعث شل شدن و کشیدگی رباط ها می شوند که به طور بالقوه می تواند در ایجاد کمردرد در برخی بانوان باردار نقش داشته باشد.

پیشگیری از سیاتیک

چندین راه وجود دارد که می تواند شانس ابتلا به سیاتیک را کاهش دهد، از جمله ورزش منظم و اطمینان از وضعیت مناسب هنگام ایستادن، نشستن و بلند کردن اجسام.درد سیاتیک و درمان آن

درد سیاتیک و درمان آن