اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات

اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات | بیماری اسکولیوز، انحراف ستون فقرات یا کجی ستون فقرات با ظهور انحناء طرفی در ستون فقرات قابل تشخیص است. در اسکولیوز، ستون فقرات به شکل یکی از حروف C یا S در می آید. نوع اسکولیوز از فرد تا فردی دیگر متفاوت است ولی معمولا در سنین نوجوانی و به هنگام مواجهه با بلوغ ظاهر می شود.

همچنین ممکن است بدنبال کهولت سن نیز رخ دهد. اسکولیوز به دلایل مختلفی از جمله ژنتیکی، وضعیت ناهموار لگن، بیماریهای عضله، بیماریهای سلول عصبی، مشکلات نخاعی و… ایجاد می شود. اسکولیوز یا انحراف جانبی ستون فقرات از شدت خفیف تا شدید دیده می شود.

در موارد شدید، این بیماری از طریق عمل جراحی اصلاح می گردد ولی در موارد خفیف و متوسط با کمک تمرینات اصلاحی و بریس کنترل می شود. اگر نگران ابتلای فرزند خود به این بیماری هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و با او در رابطه با برنامه درمانی مناسب، مشورت کنید.

در این مقاله سعی می کنیم که موارد مهم مرتبط با اسکولیوز را با شما مطرح کنیم.اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات

علل اسکولیوز

اسکولیوز ممکن است به صورت مادرزادی و یا اکتسابی (ثانویه به بیماریهای دیگر) مشاهده شود. بطور خلاصه علل اصلی اسکولیوز شامل موارد زیر است:

اسکولیوز ایدیوپاتیک یا بی‌علت

تقریبا اکثریت افرادی که مشکل اسکولیوز دارند، به اسکولیوز بی علت مبتلا هستند. در واقع در هر سنی امکان ابتلا به اسکولیوز ایدیوپاتیک وجود دارد، ولی عمدتا سن بروز آن در بین سنین 10 تا 18 سالگی است و از همین رو به آن اسکولیوز جوانان نیز گفته می‌شود.

این نوع رابطه نزدیکی با شروع مرحله رشد ناگهانی فرد نوجوان یا جوان دارد. سرعت رشد می‌تواند روی شکل انحراف در ستون فقرات تاثیر بگذارد. وقتی که رشد نوجوان متوقف می‌شود، بدتر شدن انحراف تقریبا متوقف می‌شود. وقوع این نوع از اسکولیوز در دختران بیش از پسران است.اسکو

لیوز یا انحراف ستون فقرات

اسکولیوز مادرزادی

برخی با مشکل مادرزادی در ساختار ستون فقراتشان به دنیا می‌آیند. در این موارد یک یا چندین مهره ستون فقرات به درستی شکل نگرفته اند یا بهم جوش خورده اند و با رشد فرد، امکان تشدید آن بیشتر خواهد بود.

از این حالت با عنوان اسکولیوز مادرزادی یاد می‌شود. این بیماری می‌تواند ضعف عضلانی، استخوانی یا رباط‌ها را همراه داشته باشد.اسکولی

وز یا انحراف ستون فقرات

اسکولیوز سندرومی

اسکولیوز ممکن است بخشی از تشخیص یک سندروم (شرایطی که مجموعه ای ویژگی های مشترک دارند) باشد. حدود بیست درصد از افرادی که به سندروم داون مبتلا هستند، مشکلات اسکلتی عضلانی دارند که اسکولیوز می‌تواند یکی از آنها باشد.

سندروم مارفان بر بافتهای همبند بدن تاثیر گذاشته و می‌تواند شامل اسکولیوز نیز باشد.اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات

اسکولیوز بیماری سلول عصبی یا عضلانی

این شکل از اسکولیوز در اثر شرایطی به وجود می‌آید که سلولهای عضله یا عصب دچار بیماری و تخریب پیشرنده شوند. مثالهایی از این حالت عبارتند از، بیماری سلول شاخ قدامی نخاع، اسپینا بیفیدا (ستون فقرات شکاف‌دار)، فلج مغزی یا دیستروفی های عضلانی.

اسکولیوز زودرس

اسکولیوز زودرس بر جوانان تاثیر می‌گذارد. از آن به عنوان اسکولیوز کودکان در بچه های زیر سه سال، و اگر نشانه های آن قبل از سن ده سالگی آشکار شود به عنوان اسکولیوز نوجوانان یاد می‌شود. این حالت ممکن است مادرزادی، ایدیوپاتیک، سندرومی یا عصبی عضله ای باشد.اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات

اسکولیوز مرتبط با پیری (اسکولیوز دژنراتیو بزرگسالان)

فرسایش و استهلاک بدن به خصوص در مفاصل ستون فقرات و دیسک ها، می‌تواند به معنای ابتلا به اسکولیوز به شکل بزرگسالی و پیری باشد. آرتروز و از دست رفتن عضلات و انعطاف مفاصل می‌تواند به خمیده شده، بخصوص در سنین بالای 60 سال منجر شود.

ممکن است صاف ایستادن سخت تر شده و بیمار متوجه بیرون زدن استخوان های لگن یا دنده‌ها می شود. اسکولیوز بزرگسالان بعلت اعمال فشار بر ریشه های عصبی ممکن است دردناک باشد. افزایش تعداد افراد مبتلا اسکولیوز بزرگسالان به دلیل افزایش طول عمر در جوامع بشری است.اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات

دلایل دیگر

وارد آمدن صدمه به طناب نخاعی و ستون فقرات (ضایعه نخاعی) در هر سنی می‌تواند احتمال ابتلا به اسکولیوز را در پی داشته باشد. این مساله می‌تواند در نتیجه صدمات مغزی، عفونت مهره ها، یا شرایط سلامتی دیگری همچون پوکی استخوان یا سل مهره ها نیز روی دهد.

نشانه های اسکولیوز

تفاوت ستون فقرات سالم با ستون فقرات فرد مبتلا به اسکولیوز، در این مورد است که فرد سالم توانایی حرکت به جهات مختلف را دارد. به نحوی که هنگام راه رفتن، ستون فقرات به چپ و راست خم می شود، می چرخد و در نهایت دوباره به مرکز باز می گردد. ولی در افراد مبتلا به اسکولیوز به دلیل انحنای ستون فقرات، معمولا در یک یا چند جهت، حرکات به سختی و کاهش یافته است.

نشانه اولیه در بیشتر موارد، مشاهده تغییرات در شکل بدن است. یک شانه ممکن است بالاتر از دیگری به نظر برسد. تیغه شانه یا دنده ها ممکن است در یک سمت بیرون زده بنظر برسد.اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات

یا لگن‌ در هنگام صاف ایستادن، تراز نباشد (دو طرف لکن همسطح نباشد). ممکن است خط وسط کمر کمی خارج از مرکز دیده شوند. والدین بخصوص مادرها در صورتیکه کودکان یا نوجوانان به اسکولیوز مبتلا شوند، می‌توانند این تغییرات را زودتر مشاهده نمایند. همچنین متخصصان نیز در بررسی های روتین می‌توانند آن را با معاینه بالینی مشخص نمایند.

بزرگسالان و کودکان بزرگ تر، معمولا این نشانه های اولیه را در فعالیتهای روزانه‌ خود یا در موارد عوض کردن لباس جلوی آینه مشاهده خواهند نمود.

طرز صحیح نشستن

از دیگر نشانه های اسکولیوز می‌تواند درد کمری باشد که با خم کردن ستون فقرات در برخی جهات بدتر می‌شود. ممکن است فرد با احساس خستگی بعد از نشستن یا ایستادن طولانی مدت در پشت مواجه شود. اگر اسکولیوز بخشی از سندروم بخصوصی باشد، ممکن است با نشانه های دیگری نیز روبرو شویم.

تشخیص اسکولیوز

پزشک ممکن است سوالاتی از شرایط کنونی و همچنین سوابق پزشکی خودتان و خانواده ‌تان سوال کند. معاینه کاملی از شما بعمل خواهد آمد که حتما شامل مشاهد دقیق و لمس ستون فقرات است.

ممکن است پزشک از شما بخواهد تا در حین مشاهده ستون فقرات به جلو خم شوید. این حرکت نشان خواهد داد که آیا شانه ها، دنده ها، لگن‌ها و کمر هموار هستند یا خیر.

احتمال دارد آزمایشات تصویر برداری، بخصوص تصویربرداری اشعه ایکس اختصاصی ازستون فقرات جهت تعیین زوایای ستون فقرات گرفته ‌شود.

در موارد کمتر و در صورت مشاهده موارد مشکوک یا مختل در معاینات بالینی، ممکن است تست نوار عصب و عضله یا سی تی اسکن یا ام آر آی توسط پزشک درخواست شود.

این آزمایشات به پزشک امکان داشتن نگاهی دقیق تر بر ستون فقرات و بیماریهای احتمالی زمینه ساز اسکولیوز را می‌دهد.اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات

درمان اسکولیوز

درمان اسکولیوز شامل بریس های مخصوص، تمرینات ورزشی و حرکات اصلاحی، توصیه هایی جهت پیشگیری از پیشرفت اسکولیوز، و در موارد شدید جراحی اصلاح ستون فقرات می باشد.

راه های درمانی مختلفی برای بهبود این بیماری وجود دارد. بهتر است فرد مبتلا حرکات کششی و تقویتی توصیه شده را انجام دهد. همچنین سایر موارد تجویز شده مثل بریس را طبق دستور پزشک باید استفاده کرده و ویزیت های مکرر از نظر پسرفت یا پیشرفت بیماری انجام شود.

پزشک شما به احتمال زیاد در فواصل زمانی خاصی بررسی تصویربرداری اشعه ایکس جهت تغییرات زاویه اسکولیوز را خواهد کرد. پس لطفاً بدون ترس از مضرات اشعه ایکس، طبق نظر پزشک تصویربرداری را انجام دهید.

اگرچه حرکات ورزشی، اسکولیوز را درمان قطعی نمی کنند، اما انجام ورزش های خاص اصلاحی باعث کاهش یا متوقف شدن پیشرفت بیماری، کاهش درد و سایر علائم بخصوص در سنین رشد می شود.

توجه داشته باشید که در کنار تمرینات ورزشی اصلاح اسکولیوز سایر درمانهای توصیه شده پزشکی نیز باید پیگیری شوند. همچنین بهتر است قبل از انجام تمرینات ورزشی، با پزشک مشورت کرده و معاینه کامل پزشکی انجام شود.

جهت آموزش ورزش های اصلاح اسکولیوز به مقاله مربوطه در همین سایت (سایت دکتر آرش بابایی) مراجعه کنید.

اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات